عملکرد سپتیک تانک به این صورت است که فاضلاب و پساب پس از ورود به لوله پلی اتیلنی و اتمام مسیر وارد سپتیک‌ها می‌شوند. سپس برخی فعل و انفعال‌های خاص درون مخزن اتفاق می‌افتد. درون سپتیک تانک پلی اتیلنی مواد سنگین به قسمت پایینی می‌روند و توسط باکتری‌های مختلف و مواد دیگر تجزیه می‌شوند.
دسته دیگر که وزن کمتری دارند مانند چربی‌ها و روغن‌ها به سمت قسمت‌های بالایی حرکت می کنند و پس از رسیدن به قسمت مورد نظر یک لایه نازک ایجاد می‌کنند(چربی‌ها توسط چربی گیر حذف و تصفیه می‌شوند.). البته سپتیک تانک‌هایی که در سال‌های گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفتند تفاوت‌هایی با مدل‌های امروزی دارند. به طوری که پیش از سال ۱۹۷۵ میلادی سپتیک‌ها از مخازن جدا ساخته می‌شدند (مخازن دو محفظه‌ای) و این کار نگه‌داری و محافظت از آن‌ها را دشوار می‌ساخت. (تقریبا همه‌ی کارهای مربوط به مخازن پلی اتیلنی دو برابر می شد.) هنگام کار با سپتیک، احتیاط کنید زیرا هر دو قسمت مخزن دو جداره نیاز به پمپاژ دارند.
انواع سپتیک تانک بر حسب روش تصفیه پساب
در سیستم تصفیه فاضلاب و بخش تصفیه فاضلاب بهداشتی، عملکرد سپتیک تانک مهم‌ترین و رایج ترین تجهیزات مورد استفاده است. فاضلاب در مخزن سپتیک تصفیه می شود تا هرگونه آلاینده و سموم را از بین ببرد تا در هنگام ورود به چاه فاضلاب باعث کوری یا مسدود شدن دهانه چاه نشود. برای ساخت این مخزن از پلی اتیلن، فایبرگلاس، پلاستیک، آجر، سنگ و بتن استفاده می شود که به صورت افقی، عمودی و فنی ایجاد می شوند. مخازن سپتیک بسته به ویژگی ها و متغیرهای مختلفی از جمله نوع استفاده، جنس بدنه و روش تصفیه، طبقه بندی می شوند.
سپتیک تانک دو محفظه‌ای (دارای دو مخزن)
سپتیک تانک‌های پلی اتیلنی مانند اکثر سیستم‌های موجود در دنیا همواره در حال پیشرفت و ارتقا هستند. یکی از مهم ترین پیشرفت‌ها دو محفظه‌ای شدن آن‌ها است. سپتیک تانک‌های دو محفظه‌ای نسبت به مدل‌های قبلی کارایی بسیار بهتری داشته و کار تجزیه جامدات بسیار سریع‌تر و بهتر انجام می دهند.
البته بخش های این مخزن یک اندازه نیستند و محفظه اول دو برابر محفظه دوم از نظر حجم و ابعاد است. برخی از جامدات توسط این سیستم تجزیه نمی‌شوند و نیاز به پمپاژ است که هر چند وقت یکبار باید انجام شود. یکی از معایب عملکرد سپتیک تانک‌های جدید نیاز به پمپاژ بیشتر است. اگر شما در انجام فرآیند پمپاژ تعلل کنید احتمالا باعث تخریب زهکش و میدان تخلیه می‌شوید که عواقب بدی مانند بازگشت پساب‌ها به منزل خواهد داشت.
مخزن سپتیک تانک تک محفظه‌ای
با اینکه امروزه سپتیک تانک‌های دو محفظه ای وارد بازار شده‌اند، اما هنوز بسیاری از افراد از سپتیک تانک تک محفظه‌ای استفاده می‌کنند. برای تعیین دوره پمپاژ نمی‌توان عدد دقیقی را ارائه داد. معمولا وقتی ضخامت پساب تجزیه نشده قسمت پایینی مخزن به ۳ اینچ رسیده باشد، فرآیند پمپاژ باید انجام شود. حال مدت زمانی که طول می‌کشد این اتفاق بیافتد به میزان پساب، جامدات ورودی، حجم مخزن و … ربط دارد. به طور معمول می‌توان گفت بین هر ۳ الی ۵ سال یکبار بهتر است این کار انجام شود.
مخزن سپتیک پمپی یا مخزن پمپ
اگر بخواهیم به یکی از پیشرفته‌ترین سپتیک تانک های موجود در ایران شاره کنیم می‌توان از سپتیک تانک پمپی نام برد. این مدل علاوه بر اینکه دارای یک مخزن است یک مخزن پمپ هم دارد که وظایف خاص و مشخصی دارد. اگر بخواهیم به مهم‌ترین قابلیت این مدل اشاره کنیم، می‌توان گفت دارای شناور‌های کنترل است. اگر میزان فاضلاب ورودی از حدی بیشتر شود پمپ فعال می‌شود. به این حجم و مقدار مشخص دوز می گویند. تا زمانی که پساب های ورودی به این دوز نرسند، پمپ‌ها فعال نخواهند شد.
میدان تخلیه جهت تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک
میدان تخلیه بخشی از سپتیک است که که مایعات از آن برای تصفیه شدن توسط ارگانیسم های خاک خارج می شوند. اگر می خواهید میدان تخلیه شما مشهود نباشد بهتر است از پوشش های طبیعی مانند چمن و خاک استفاده کنید. به هیچ وجه ماشین یا هر چیز سنگین روی میدان تخلیه قرار ندهید زیرا امکان شکسته شدن و تخریب آن وجود دارد.
