راهنمای جامع محلول ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید (C5H8O5)

ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید (C5H8O5‎) یک محلول ضدعفونی کننده­ سطح بالا یا High-level محسوب می­­شود که به فرم مایع در تصفیه فاضلاب بهداشتی استفاده می­شود و کاملا بی رنگ است. استشمام بوی آن کاملا حسی تند و زننده دارد که بخاطر همان خاصیت ضدعفونی گلوتار است. به طور کلی ضدعفونی کننده ها­ از سطح پایین، متوسط و بالا دسته بندی می­شوند. در این دسته بندی، ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید در دسته­ بالا قرار می­گیرد و به همین دلیل تحریک کنندگی و سمّیت بیشتری نیز دارد. اولین زمان استفاده از ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید نیز به سال ۱۹۶۳ میلادی در آمریکا باز می­گردد. در آن سال ها محققان رفته رفته در طی تحقیقات مختلف متوجه شدند که درصدهای مختلف این ماده اثرات کشندگی مختلفی بر روی طیف گسترده­ای از میکروارگانیسم­ها دارد.قبل از اینکه به نحوه­ عملکرد ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید بپردازیم باید این نکته را ذکر کنیم که این محلول فقط زمانی فعال می­شود که pH آن توسط محلول­های قلیایی کننده به حدود ۷.۵ تا ۸.۵ برسد تا خاصیت میکروب کشی و اسپورکشی آن فعال گردد. چرا که این محلول در حالت کلی اسیدی است و خاصیت کشندگی ندارد.

عملکرد محلول گلوتارآلدئید صنعتی که در صنایع مختلف و برای اهداف مختلف کاربرد دارد، بخاطر عملکرد آلکیل دار کردن گروه ­های سولفیدریل، هیدروکسیل، کربوکسیل و آمین پروتئین­های داخل و خارج سلولی است. این ترکیب ها در عملکرد آنها اختلال ایجاد خواهد کرد و از آنجایی که این مولکول­ها در هر میکروارگانیسمی مهم­ترین وظایف و نقش­ها را بر عهده دارند، مختل شدن عملکرد آنها سبب کشته شدن یا غیر فعال شدن میکروارگانیسم­ها می­گردد.

همچنین ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید با اختلال در چرخه­ سلولی از طریق واکنش با گروه ­های عاملی DNA و RNA سبب از بین رفتن میکروارگانیسم­ها و تمامی عوامل پاتوژنی می­گردد.

کاربرد ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدهید (C5H8O5‎)

با توجه به نقش گسترده و قدرت زیاد ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید ، کاربردهای متنوعی برای آن ذکر شده که ما نیز در این مطلب به مهم­ترین آنها اشاره می­کنیم:

• ضدعفونی کنندگی

از محلول و مواد ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید به عنوان ضدعفونی کننده­ تجهیزات پزشکی و جراحی مثل لوله ­های اندوسکوپی، تجهیزات بیهوشی، سیستم­های دیالیز و اسپیرومتری برای تست تنفس و پساب­های صنعتی استفاده می­شود. ضمنا برخلاف برخی مواد، ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید را می­توان برای تجهیزات و دستگاه ­هایی که لنز دارند هم استفاده کرد. این ماده به فلزات هم آسیبی وارد نمی­کند، چون خاصیت خورندگی ندارد. همچنین خاصیت ضدعفونی کنندگی این محلول در حضور مواد آلی و زیستی مثل نمونه ­های خونی و غیره بر روی سطوح تا حد زیادی کاهش پیدا نمی­کند و تا میزان خاصی می­توانید بدون نیاز به پاک کردن سطوح، از ضدعفونی کننده گلوتارآلدهید بر روی آنها برای تمیز کردن و ضدعفونی سازی استفاده کنید.

• فیکس کننده

به ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید، فیکساتیو یا Fixative هم می­گویند که در آزمایشگاه­ های بیوشیمیایی و تحقیقاتی برای اتصال عرضی بین واحدهای ساختاری پروتئین­ها و در نتیجه کشتن سلول­ها و فیکس کردن آنها استفاده می­شود. در نتیجه به راحتی می توان نمونه ­ها را در SDS-PAGE لود کرد و یا با میکروسکوپ الکترونی به خوبی مشاهده کرد. همچنین این ماده در ترکیب با فرمالدئید برای ضدعفونی کردن سطوح آزمایشگاه ­های تحقیقاتی استفاده می­گردد.

• غیرفعال سازی سموم باکتریایی

کاربرد بسیار مهم ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید در پزشکی در ساخت واکسن­های توکسوئید مثل سیاه سرفه، دیفتری و کزاز است تا سموم آنها را غیر فعال کند.

• درمان زگیل

عامل ایجاد کننده­ی زگیل، ویروس هرپس است که از ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید با غلظت ۱۰% برای کشتن این ویروس و خشک شدن زگیل و برداشت فیزیکی راحت آن استفاده می­شود.

• استفاده در روش شیمیایی پساب­ها

از خاصیت کشندگی و گندزدایی ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید به منظور تصفیه شیمیایی پساب ها و فاضلاب­های صنایع مختلف به منظور از بین بردن طیف وسیعی از میکروارگانیسم­ها و به حداقل رساندن انتشار آلودگی استفاده می­شود.

ماندگاری ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید (C5H8O5‎)

یکی از موارد بسیار مهم پیرامون خرید گلوتارآلدئید ماندگاری و دوام آن به محض فعال شدن (قلیایی کردن) و استفاده از آن است. نمونه ­های اولیه این ضدعفونی کننده ۱۴ روز ماندگاری دارند که بخاطر پلیمریزه شدن مولکول­های گلوتارآلدئید در  pHهای قلیایی است. پلیمریزاسیون سبب می­شود تا جایگاه ­های فعال ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید که همان گروه­ های عاملی آلدئیدی هستند بلوک شوند که مسئول خاصیت کشندگی و ضدعفونی کنندگی آن هستند. البته نمونه ­های جدید و فرمولاسیون­های نوین ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید مثل گلوتارآلدئید – فنول – سدیم فِنات، گلوتارآلدئید اسید تقویت شده، گلوتارآلدئید قلیاییِ پایدار شده، ۲۸ تا ۳۰ روز نیز ماندگاری دارند. با این حال در برخی صنایع باز هم ۳۰ روز ماندگاری کم است.

فعالیت ضدمیکروبی گلوتارآلدئید (C5H8O5‎)

فعالیت­ها و تحقیقات بسیار گسترده­ای در زمینه­ی فعالیت ضد میکروبی و گندزدایی گلوتارآلدئید انجام شده که ما نیز به این موارد می­پردازیم تا بیشتر با قدرت بی نظیر این ماده­ شیمیایی آشنا شوید.

• محلول­های آبی ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید با غلظت ۲% به بالا و در pH بین ۷.۵ تا ۸.۵ همراه با سدیم بی کربنات، باکتری­های رویشی را زیر ۲ دقیقه از بین می­برد، میکروب عامل سل، قارچ­ها و ویروس­ها زیر ۱۰ دقیقه و اسپورهای گونه­ های باسیلوس و کلستریدیوم در طی مدت ۳ ساعت.
• محلول­های با غلظت ۰.۰۲% از گلوتارآلدهید در برابر طیف گسترده­ای از باکتری­های گرم مثبت و گرم منفی مثل استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیاکلای در طی مدت زمان ۲۰ دقیقه خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد.
• غلظت ۲% گلوتارآلدئید در برابر گونه ­های مقاومی مثل سودوموناس آئروژینوزا در زیر ۱ دقیقه خاصیت کشندگی دارد.
• در طی ۱۵ ثانیه غلظت ۰.۵% ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدهید قادر به کشتن باکتری هلیکوباکتر پیلوری است.
• مایکوباکتریوم­های که گونه ­های بسیار مقاومی هستند در طی ۱۵ دقیقه در برابر غلظت ۱% این محلول از بین می­روند و در صورت دو برابر کردن غلظت فقط یک دقیقه دوام می­آورند.
• استفاده از غلظت ۲% گلوتارآلدئید بر روی سطوحی که نمونه های خونی و غیره ریخته شده باشد و یا در پساب­ها خاصیت کشندگی قابل توجهی دارد و در طی ۳۰ دقیقه عملکرد خود را به طور کامل اجرا می­کند.

نکته : توجه داشته باشید به علت گران قیمت بودن محلول ضدعفونی کننده­ گلوتارآلدئید، توصیه نمی­شود تا بر روی سطوحی که پاکسازی و ضدعفونی کردن آنها اولویت زیادی ندارد استفاده شود.

گروه مهندسی اوژن اطلس سپهر در زمینه­ فروش ضدعفونی کننده ­های آلدئیدی مثل گلوتارآلدئید با سال­ها تجربه و ارائه­ محصولاتی با کیفیت و قیمت­های مقرون به صرفه یکی از معتبرترین و برزگ­ترین مراکز فروش در ایران محسوب می­شود.