ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید (C5H8O5) یک محلول ضدعفونی کننده سطح بالا یا High-level محسوب میشود که به فرم مایع در تصفیه فاضلاب بهداشتی استفاده میشود و کاملا بی رنگ است. استشمام بوی آن کاملا حسی تند و زننده دارد که بخاطر همان خاصیت ضدعفونی گلوتار است. به طور کلی ضدعفونی کننده ها از سطح پایین، متوسط و بالا دسته بندی میشوند. در این دسته بندی، ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید در دسته بالا قرار میگیرد و به همین دلیل تحریک کنندگی و سمّیت بیشتری نیز دارد. اولین زمان استفاده از ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید نیز به سال ۱۹۶۳ میلادی در آمریکا باز میگردد. در آن سال ها محققان رفته رفته در طی تحقیقات مختلف متوجه شدند که درصدهای مختلف این ماده اثرات کشندگی مختلفی بر روی طیف گستردهای از میکروارگانیسمها دارد.قبل از اینکه به نحوه عملکرد ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید بپردازیم باید این نکته را ذکر کنیم که این محلول فقط زمانی فعال میشود که pH آن توسط محلولهای قلیایی کننده به حدود ۷.۵ تا ۸.۵ برسد تا خاصیت میکروب کشی و اسپورکشی آن فعال گردد. چرا که این محلول در حالت کلی اسیدی است و خاصیت کشندگی ندارد.
عملکرد محلول گلوتارآلدئید صنعتی که در صنایع مختلف و برای اهداف مختلف کاربرد دارد، بخاطر عملکرد آلکیل دار کردن گروه های سولفیدریل، هیدروکسیل، کربوکسیل و آمین پروتئینهای داخل و خارج سلولی است. این ترکیب ها در عملکرد آنها اختلال ایجاد خواهد کرد و از آنجایی که این مولکولها در هر میکروارگانیسمی مهمترین وظایف و نقشها را بر عهده دارند، مختل شدن عملکرد آنها سبب کشته شدن یا غیر فعال شدن میکروارگانیسمها میگردد.
همچنین ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید با اختلال در چرخه سلولی از طریق واکنش با گروه های عاملی DNA و RNA سبب از بین رفتن میکروارگانیسمها و تمامی عوامل پاتوژنی میگردد.
کاربرد ضدعفونی کننده گلوتارآلدهید (C5H8O5)
با توجه به نقش گسترده و قدرت زیاد ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید ، کاربردهای متنوعی برای آن ذکر شده که ما نیز در این مطلب به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
-
ضدعفونی کنندگی
از محلول و مواد ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید به عنوان ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی و جراحی مثل لوله های اندوسکوپی، تجهیزات بیهوشی، سیستمهای دیالیز و اسپیرومتری برای تست تنفس و پسابهای صنعتی استفاده میشود. ضمنا برخلاف برخی مواد، ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید را میتوان برای تجهیزات و دستگاه هایی که لنز دارند هم استفاده کرد. این ماده به فلزات هم آسیبی وارد نمیکند، چون خاصیت خورندگی ندارد. همچنین خاصیت ضدعفونی کنندگی این محلول در حضور مواد آلی و زیستی مثل نمونه های خونی و غیره بر روی سطوح تا حد زیادی کاهش پیدا نمیکند و تا میزان خاصی میتوانید بدون نیاز به پاک کردن سطوح، از ضدعفونی کننده گلوتارآلدهید بر روی آنها برای تمیز کردن و ضدعفونی سازی استفاده کنید.
-
فیکس کننده
به ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید، فیکساتیو یا Fixative هم میگویند که در آزمایشگاه های بیوشیمیایی و تحقیقاتی برای اتصال عرضی بین واحدهای ساختاری پروتئینها و در نتیجه کشتن سلولها و فیکس کردن آنها استفاده میشود. در نتیجه به راحتی می توان نمونه ها را در SDS-PAGE لود کرد و یا با میکروسکوپ الکترونی به خوبی مشاهده کرد. همچنین این ماده در ترکیب با فرمالدئید برای ضدعفونی کردن سطوح آزمایشگاه های تحقیقاتی استفاده میگردد.
-
غیرفعال سازی سموم باکتریایی
کاربرد بسیار مهم ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید در پزشکی در ساخت واکسنهای توکسوئید مثل سیاه سرفه، دیفتری و کزاز است تا سموم آنها را غیر فعال کند.
-
درمان زگیل
عامل ایجاد کنندهی زگیل، ویروس هرپس است که از ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید با غلظت ۱۰% برای کشتن این ویروس و خشک شدن زگیل و برداشت فیزیکی راحت آن استفاده میشود.
-
استفاده در روش شیمیایی پسابها
از خاصیت کشندگی و گندزدایی ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید به منظور تصفیه شیمیایی پساب ها و فاضلابهای صنایع مختلف به منظور از بین بردن طیف وسیعی از میکروارگانیسمها و به حداقل رساندن انتشار آلودگی استفاده میشود.
ماندگاری ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید (C5H8O5)
یکی از موارد بسیار مهم پیرامون خرید گلوتارآلدئید ماندگاری و دوام آن به محض فعال شدن (قلیایی کردن) و استفاده از آن است. نمونه های اولیه این ضدعفونی کننده ۱۴ روز ماندگاری دارند که بخاطر پلیمریزه شدن مولکولهای گلوتارآلدئید در pHهای قلیایی است. پلیمریزاسیون سبب میشود تا جایگاه های فعال ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید که همان گروه های عاملی آلدئیدی هستند بلوک شوند که مسئول خاصیت کشندگی و ضدعفونی کنندگی آن هستند. البته نمونه های جدید و فرمولاسیونهای نوین ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید مثل گلوتارآلدئید – فنول – سدیم فِنات، گلوتارآلدئید اسید تقویت شده، گلوتارآلدئید قلیاییِ پایدار شده، ۲۸ تا ۳۰ روز نیز ماندگاری دارند. با این حال در برخی صنایع باز هم ۳۰ روز ماندگاری کم است.
فعالیت ضدمیکروبی گلوتارآلدئید (C5H8O5)
فعالیتها و تحقیقات بسیار گستردهای در زمینهی فعالیت ضد میکروبی و گندزدایی گلوتارآلدئید انجام شده که ما نیز به این موارد میپردازیم تا بیشتر با قدرت بی نظیر این ماده شیمیایی آشنا شوید.
- محلولهای آبی ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید با غلظت ۲% به بالا و در pH بین ۷.۵ تا ۸.۵ همراه با سدیم بی کربنات، باکتریهای رویشی را زیر ۲ دقیقه از بین میبرد، میکروب عامل سل، قارچها و ویروسها زیر ۱۰ دقیقه و اسپورهای گونه های باسیلوس و کلستریدیوم در طی مدت ۳ ساعت.
- محلولهای با غلظت ۰.۰۲% از گلوتارآلدهید در برابر طیف گستردهای از باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی مثل استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیاکلای در طی مدت زمان ۲۰ دقیقه خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد.
- غلظت ۲% گلوتارآلدئید در برابر گونه های مقاومی مثل سودوموناس آئروژینوزا در زیر ۱ دقیقه خاصیت کشندگی دارد.
- در طی ۱۵ ثانیه غلظت ۰.۵% ضدعفونی کننده گلوتارآلدهید قادر به کشتن باکتری هلیکوباکتر پیلوری است.
- مایکوباکتریومهای که گونه های بسیار مقاومی هستند در طی ۱۵ دقیقه در برابر غلظت ۱% این محلول از بین میروند و در صورت دو برابر کردن غلظت فقط یک دقیقه دوام میآورند.
- استفاده از غلظت ۲% گلوتارآلدئید بر روی سطوحی که نمونه های خونی و غیره ریخته شده باشد و یا در پسابها خاصیت کشندگی قابل توجهی دارد و در طی ۳۰ دقیقه عملکرد خود را به طور کامل اجرا میکند.
نکته : توجه داشته باشید به علت گران قیمت بودن محلول ضدعفونی کننده گلوتارآلدئید، توصیه نمیشود تا بر روی سطوحی که پاکسازی و ضدعفونی کردن آنها اولویت زیادی ندارد استفاده شود.
گروه مهندسی اوژن اطلس سپهر در زمینه فروش ضدعفونی کننده های آلدئیدی مثل گلوتارآلدئید با سالها تجربه و ارائه محصولاتی با کیفیت و قیمتهای مقرون به صرفه یکی از معتبرترین و برزگترین مراکز فروش در ایران محسوب میشود.
