راهنمای جامع و کامل ضدعفونی کننده ی فرمالدئید

ضدعفونی کننده ی فرمالدئید (Formaldehyde Disinfectant) با فرمول شیمیایی HCHO که به آن متانال هم گفته می­شود و با نام تجاری فرمالین به فروش می­رسد، ترکیبی آلی است و ساده­ترین آلدئید به شمار می­رود که در بسیاری از فرایندهای ساخت مواد شیمیایی و تصفیه فاضلاب بهداشتی از آن استفاده می­گردد.

اصلی ­ترین مکانیسمی که در ضدعفونی کننده‌­ی فرمالدئید  مشاهده شد که سبب استفاده از آن به عنوان ضدعفونی کننده، ماده ­­ی اصلی مومیایی کردن اجساد و همچنین استریل کننده­ ی خاک شده است. در صورتی که ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید خالص باشد بدون رنگ بوده و گازی قابل اشتعال است که بوی تندی هم دارد که در اثر تماس با غشای موکوسی حلق بسیار آزار دهنده خواهد بود.

ضدعفونی کننده­ی فرمالدئید به دو صورت مایع و گاز برای استریل کنندگی استفاده می­شود که در فرم مایع درجه خلوص ۳۷% دارد. از این ضدعفونی کننده برای کشتن باکتری­ها، قارچ­ها، ویروس­ها، میکروب سل و اسپورها استفاده می­گردد. توجه داشته باشید که نقش ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید به عنوان عامل سرطان زا به اثبات رسیده است که اصطلاحا به آن کارسینوژن می­گویند. بلعیدن اشتباهی آن می­تواند کشنده باشد و در معرض قرارگیری طولانی مدت با آن به فرم کاغذی سبب مشکلات تنفسی و حساسیت­ های شدید پوستی خواهد شد.

ویژگی و خصوصیات ضدعفونی کننده‌­ی فرمالدئید

مواد ضدعفونی کننده­ فرمالدئید دارای ویژگی‌­ها و خصوصیاتی است که در برخی موارد مزیت محسوب می­شود و در برخی موارد نیز جزء عیب­ها و خطرات کار با این ماده­ ی شیمیایی در نظر گرفته شده است. ما در این بخش قصد داریم کلیه‌­ی ویژگی­‌ها و خصوصیات ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید را ذکر کنیم:

• فرمالدئید گازی بدون رنگ، قابل اشتعال و با بوی تند است
• فرم دهیدراته­ی فرمالدئید یعنی تری اکسان یا فرم پلیمری آن یعنی پارافرمالدئید، بهترین منابع برای تأمین فرم گازی ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید هستند
• ترکیب فرمالدئید با آمونیاک تولید مِتِن آمین یا هگزا متیلن تترا آمین می­کند که به عنوان ضدعفونی کننده­ی مجرای ادراری استفاده می­شود
• نیترات دار کردن متن آمین باعث تولید ماده­ی انفجاری سیکلونیت یا RDX می­شود.
• از مقادیر زیاد ضدعفونی کننده­ ی فرمالدئید برای ساخت رزین اوره – فرمالدئید، رزین فنول – فرمالدئید و رزین استال استفاده می­شود.
• از خاصیت واکنشی آن با پروتئین­ها در صنعت چرم سازی و تجزیه­ی کردن پروتئین­های سبزیجات برای تبدیل آنها به فرم فیبری استفاده می­کنند
• به دلیل نداشتن خاصیت خورندگی بر روی فولاد ضد زنگ به راحتی می­توان برای ضدعفونی کردن این سطوح استفاده کرد
• ضدعفونی کننده­ ی فرمالدئید خاصیت تمیزکنندگی یا Cleaning ندارد به همین دلیل حتما توجه داشته باشید که هرگونه کثیفی را تمیز کنید و بعد از آن استفاده کنید

نقش ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید در ضدعفونی کردن

فعالیت ضدعفونی فرمالدئید در گرو استفاده ­ی صحیح از این ماده­ ی ضدعفونی کننده یا Disinfectant می­باشد که در ادامه ضمن توضیح به نقش این ماده نیز در صنایع پزشکی، بیمارستانی، کلینیک­های تحقیقاتی و بالینی پی خواهید برد:

• غیرفعال سازی پولیوویروس با غلظت ۸% در طی مدت ۱۰ دقیقه و سایر ویروس­ها با غلظت ۲%
• غیر فعال سازی میکروب کشنده­ ی سل در ۲ دقیقه با غلظت ۴% این ماده­ی ضدعفونی کننده
• غیر فعال سازی سالمونلا تیفی موریوم در ۱۰ دقیقه با غلظت ۲.۵% در حضور ماده­ی آلی
• کشتن اسپورها در گونه­ های میکروبی با غلظت ۴% که البته نسبت به ضدعفونی کننده­ی گلوتارآلدهید قدرت کمتری دارد

کاربرد ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید

کاربرد ضدعفونی کننده­ی فرمالدئید اینقدر گسترده است که از آن حتی به عنوان ساختار شیمیایی پایه در تولید صدها ماده در زندگی روزمره استفاده می­شود. در این بخش قصد داریم به مهم­­ترین موارد کاربرد ضدعفونی کننده­ی فرمالدئید اشاره کنیم:

• کاربردهای حوزه­ ی سلامت

فرمالدئید پیشینه­ ی بسیار طولانی در زمینه ­ی ضدعفونی کنندگی سطوح و میکروارگانیسم­ ها دارد و از همین ویژگی در تولید واکسن از آن استفاده­ی گسترده می­شود. به عنوان مثال همانطور که می­دانید واکسن­ها، ویروس یا میکروب­ های ضعیف شده و یا غیرفعال شده هستند و برای این منظور باید از ماده­ی شیمیایی با همین ویژگی استفاده شود که ضدعفونی کننده فرمالدئید نقش اساسی ایفا می­کند.

• ضدعفونی ساختن کالاهای محصولات شخصی و کالاهای مصرفی

از ضدعفونی کننده‌­ی فرمالدئید استفاده­ی جالب دیگری که می­شود این است که در تولید طیف گسترده­ای از کالاهای محصولات شخصی و مصرفی مشتریان نیز استفاده می­گردد تا با نقش کشندگی میکروارگانیسم­ها و یا جلوگیری از رشد باکتری­ها و سایر پاتوژن­ها به استریل بودن این محصولات و همچنین افزایش shelf life یا عمر قفسه­ای کمک شایانی می­کند.

• نگهداری از نمونه و بافت­ های زنده

با توجه اینکه ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید طبق درصدهای بیان شده خاصیت کشندگی و غیرفعال کنندگی بر روی طیف زیادی از میکروارگانیسم­ها دارد از آن به فرم مایع و نام تجاری فرمالین برای نگهداری نمونه­ها و بافت زنده استفاده می­شود.

• ضدعفونی کردن دستگاه­های دیالیز

از غلظت ۴% ضدعفونی کننده­‌ی فرمالدئید در دمای اتاق و تحت مدت زمان ۲۴ ساعت برای ضدعفونی کردن همودیالیزرهایی که برای یک بیمار استفاده می­شود کاربرد دارد و فرم محلول ۱ تا ۲% آن نیز برای ضدعفونی کردن مسیر حرکت مایع در دستگاه دیالیز استفاده می­گردد.

• ضدعفونی سازی تجهیزات جراحی

از ضدعفونی کننده‌­ی فرمالدئید در ترکیب با  اتانول برای پاکسازی تجهیزات جراحی از هرنوع آلودگی استفاده می­شود.

ضمنا لازم به ذکر است که گروه مهندسی اوژن اطلس سپهر بزرگ­ترین و معتبرترین مرکز فروش ضدعفونی کننده­های آلدئیدی مانند فرمالدئید است که در حجم­ های مختلف و درصدهای خلوص متفاوت بسته به نوع کاربرد به فروش می­رساند.